მსოფლიოს მრავალ სახლში, ყავა ჩვენი სხეულის ნამდვილი მაღვიძარაა. ანუ, როგორც ავტომატები, ჩვენ გვესმის მაღვიძარას დილის სიგნალი და ვდგებით, მაგრამ სინამდვილეში მაშინ ვიღვიძებთ, როცა ეს დამახასიათებელი არომატი ავსებს ჩვენს სამზარეულოს და შავი ელექსირი ჩვენს პირს აღწევს.
ამჟამად ყავა არის მსოფლიოში ყველაზე გაყიდვადი და მოხმარებადი მასტიმულირებელი სასმელი, ის მოდის არაბიკა ყავის ხისგან და პირველი ვაჭრის მიერ მისი მშობლიური არაბეთიდან მოპოვების შემდეგ, მან მთელი მსოფლიო შემოიარა. ის შეიცავს კოფეინის მაღალ კონცენტრაციას, ცენტრალური ნერვული სისტემის აღმგზნებ ალკალოიდს, რომელმაც შეიძლება დამოკიდებულება გამოიწვიოს, ამიტომ ექიმები მის ზომიერ მიღებას გვირჩევენ.
ამ ნაყენის ირგვლივ არსებული მისტიკის დიდი ნაწილი, ალბათ, მოდის მისი კულტივაციის ავტომატიზაციის შეუძლებლობიდან, ეს მცენარეები მოითხოვენ ტენიან და ნაყოფიერ მიწებს, რომლებიც მზისგან დაცულია. მთების ჩრდილი მისთვის ყველაზე ხელსაყრელი გარემოა და ადამიანის ფრთხილი ყურადღება, რომელმაც მწიფე ნაყოფი საკუთარი ხელით უნდა დაკრიფოს.
ეს მარცვლები შემდეგ გადის გაშრობის, შეწვის და დაფქვის ხანგრძლივ პროცესს, რომელზეც მათი ხარისხი არის დამოკიდებული. არსებობს სხვადასხვა ჯიში, მათ შორის არაბიკა, რომელიც დამახასიათებელია ყველაზე დახვეწილი ყავისთვის და შეიცავს დაახლოებით 1% კოფეინს, ნახევარს იმისა, რაც რობუსტაში გვხვდება, მაგალითად.
მასტიმულირებელი ყავა
ყავის სმის სხვადასხვა მეთოდებს შორის, ესპრესო გამოირჩევა როგორც ყველაზე მასტიმულირებელი, რადგან პროცედურა, რომელიც იყენებს წნევით ორთქლს, გაცილებით უფრო ეფექტურია, ვიდრე კლასიკური ყავის მადუღარები, სადაც ხდება დაყენება და ფილტრაცია.
მაგრამ თუ საიდუმლო კოფეინშია, კარგია იცოდეთ, რომ ამ ტიპის ალკალოიდი ასევე გვხვდება მსოფლიოში 60 სხვა განსაკუთრებული მცენარის ფოთლებში, თესლებსა და ნაყოფებში. ის ადვილად აღწევს სხეულის ყველა უჯრედში, განსაკუთრებით კი ნერვული სისტემის უჯრედებში. ის გამოიყოფა შარდთან ერთად მისი ეფექტის მიღებიდან 3-დან 6 საათამდე და არ აქვს კუმულაციური ეფექტი.
მისი ყველაზე მნიშვნელოვანი მოქმედებაა ნერვული იმპულსების გადაცემის სტიმულირება ნერვულ უჯრედებს ანუ ნეირონებს შორის. ამიტომ, დაშვებულია, რომ კოფეინის ყოველდღიური დოზები 200 მგ-ზე ნაკლები (რაც დღეში ორი ან სამი ფინჯანი ყავის ექვივალენტია), ატონიზირებს სხეულს, ხსნის დაღლილობას, ხელს უწყობს ინტელექტუალურ ფუნქციებს და შეიძლება სასარგებლოც კი იყოს ლიპოთიმიის (გულის წასვლის) შემთხვევაში, რადგან კოფეინი უზრუნველყოფს სასწრაფო სტიმულს, თუმცა არ აგვარებს დარღვევის მიზეზს. ჭარბი რაოდენობით მიღებამ შეიძლება გამოიწვიოს ტრემორი, ნერვიულობა, უძილობა, გულის ფრიალი და გავლენა მოახდინოს შესრულების უნარზეც კი იმ ადამიანებში, ვინც მის მიღებას არ არის მიჩვეული.
კოფეინის დამოკიდებულება
მაგრამ კოფეინმა შეიძლება სწრაფად გამოიწვიოს დამოკიდებულება. საკმარისია დღეში 400-დან 600 მგ-მდე მიღება ორ კვირაზე მეტი ხნის განმავლობაში და ჩვენ უკვე დამოკიდებულები ვიქნებით, ასევე არსებობს აბსტინენციის სინდრომის განვითარების რისკი, რომელიც შეიძლება გამოვლინდეს დაღლილობის, ნერვული გაღიზიანების, კონცენტრაციის უუნარობის, შფოთვის, თავის ტკივილის, კანკალის და სხვა ფიზიკური სიმპტომების სახით.
